Parafia Ewangelicko-Augsburska w Giżycku

---

Historia

Historia parafii ewangelickiej w Giżycku sięga znacznych wydarzeń architektonicznych i religijnych. Warto zacząć od pierwszego, drewnianego kościoła, który powstał w obszarze dzisiejszej Nowej Wsi, przeddzień roku 1454. Murowana świątynia, otwarta w 1633, jednakże została zniszczona podczas tragicznego pożaru miasta w 1686 roku. W szybkim czasie odbudowano ją, jednak kolejny pożar miał miejsce już 3 kwietnia 1822 roku, co znowu wymusiło adaptację budynku. Ostateczna odbudowa zakończyła się 11 maja 1826, a kościół ewangelicki w Giżycku został poświęcony 16 września 1827 roku.

W początkach istnienia parafia była częścią inspekcji kościelnej w Węgorzewie, a później stała się siedzibą Okręgu Kościelnego Giżycko do 1945 roku. W tym czasie Kościół Unii Staropruskiej ewangelickiego kształtował życie duchowe w regionie. W 1908 roku, przy miejscowym szpitalu, powstał diakonat, który gromadził ponad 100 sióstr diakonis. 3 października 1910 roku oddano do użytku dom macierzysty, nazwany Betania, z kaplicą oraz przedszkolem i seminarium dla przedszkolanek.

W okresie dwudziestolecia międzywojennego parafia liczyła około 15 000 wiernych, w tym 10 500 ewangielików w Giżycku. Działało tutaj aż 17 szkół, w tym gimnazjum i liceum. Lata 30. XX wieku to czas intensywnych działań duszpasterskich. W 1931 roku opiekunem duchowym diakonatu mianowany został ks. Teodor Kuessner, a w 1935 roku w ośrodku pracowało już 205 sióstr, wspieranych przez 50 pracowników etatowych.

W roku 1944 katolicy przejęli budynek kościoła, przenosząc msze do kościoła rzymskokatolickiego św. Brunona, jednak po wojnie działalność diakonatu została wstrzymana, a budynki zamienione na państwowy dom dziecka. Pierwszym ewangelickim duszpasterzem po wojnie został ks. Emil Dawid, od 1 stycznia 1946 roku.

Kościół został zwrócony parafii w czerwcu 1946, a w lutym 1947 do grona nieruchomości parafialnych dołączyła plebania. Pozostałe budynki zostały zajęte przez władze miejscowe, co pogłębiło problemy parafii. Około 1950 roku proboszcz Dawid był odpowiedzialny za 15 innych parafii oraz stacje kaznodziejskie. Przeszedł na emeryturę w 1951 roku, a jego następcą był ks. Rudolf Mrowiec.

Kościoły ewangelickie były osnute historią różnych zawirowań politycznych, ksiądz Mrowiec często konsultował się z Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w kontekście jego działalności. W marcu 1954 roku jego stanowisko zostało zagrożone przez nakaz odległy do innej placówki. Przekazał dokumenty parafialne nowemu proboszczowi ks. Janowi Szczechowi, który przybył z parafii w Mrągowie.

Filiały

Pozezdrze

Na początku Pozezdrze było częścią parafii w Kruklankach, natomiast w 1886 roku utworzono tutaj samodzielną parafię obejmującą także Harsz, Okowiznę oraz Pieczarki. Kościół w Pozezdrzu zbudowano w 1891 roku i zwarł znaczne uszkodzenia podczas I wojny światowej. Odbudowa rozpoczęła się w 1823 roku, a według statystyk z 1890 roku parafia liczyła 2630 wiernych, co wzrosło do 3000 do roku 1926.

Węgorzewo

Węgorzewo posiada swoją historię, sięgającą roku 1479 z kaplicą, a pierwszy drewniany kościół wybudowano w 1528. W latach 1945 obie świątynie w mieście zostały przejęte przez katolików. Po wojnie ks. Emil Dawid przywrócił duchową opiekę nad wiernymi w Węgorzewie. Przy wydatnej pomocy Edmunda Friszkego, w 1947 roku miasto zamieszkiwało 209 ewangelików, którym przydzielono kaplicę w Zakładach Opieki Społecznej.

Wydminy

Parafia ewangelicka w Wydminach, założona w 1567 roku, obejmowała wiele miejscowości. Pierwszy kościół zbudowany w połowie XVI wieku został zniszczony, a jego odbudowa miała miejsce w kolejnych stuleciach. W latach 20. XX wieku parafia zawierała 5200 członków, a jej działalność obejmowała 8 szkół oraz stację diakonijną. Po 1945 roku kościół przeszedł w ręce katolików.

Pastorzy i proboszczowie

• 1531–1555 – ks. Petrus (Zenker),
• 1555–1569 – ks. Matthias Sieboth,
• 1569–1574 – ks. Albertus Snopeck,
• 1574–1625 – ks. Albert Dannovius,
• 1625–1648 – ks. Caspar Danowius,
• 1648–1656 – ks. Albert Columbus,
• 1657–1693 – ks. Andreas Wedeke,
• 1693–1710 – ks. Georg Boretius,
• 1710–1743 – ks. Johann Corsepius,
• 1744–1760 – ks. Andreas Konieczka,
• 1751–1776 – ks. Gottfried Kuberski,
• 1773–1793 – ks. Gottfried Eichel,
• 1793–1804 – ks. Christoph Motulla,
• 1804–1834 – ks. Michael Gregorovius,
• 1835–1848 – ks. Gottlieb Skupch,
• 1848–1853 – ks. Franz Alexander Kohtz,
• 1853–1876 – ks. Johann Heinrich Schellong,
• 1877–1903 – ks. Franz Hermann Vöhnke,
• 1882–1926 – ks. Ernst Otto Robert Trinker,
• 1926–1945 – ks. Ernst Max Franz Thews,
• 1946–1950 – ks. Emil Dawid,
• 1950–1954 – ks. Rudolf Mrowiec,
• 1954–1962 – ks. Jan Szczech,
• 1962–1976 – ks. bp Jan Szarek,
• 1976–2000 – ks bp Janusz Jagucki,
• 2001–2006 – ks. Daniel Ferek,
• od 2006 – ks. Krystian Borkowski.

Współczesność

Nabożeństwa w kościele ewangelickim w Giżycku odbywają się regularnie w każdą niedzielę, a także w dni świąteczne. Od maja do września, poza standardowymi nabożeństwami, odbywają się także dodatkowe obrządki w języku niemieckim, co przyciąga wielu zainteresowanych.

W pobliskim Pozezdrzu, wierni mają możliwość uczestnictwa w ceremoniach w kaplicy, usytuowanej na cmentarzu, która jest otwarta w każdą ostatnią niedzielę miesiąca, co to daje członkom wspólnoty szansę na duchowe wsparcie.

Filia w Węgorzewie oferuje nabożeństwa w kaplicy ewangelickiej, która znajduje się za greckokatolicką cerkwią św. Krzyża. Te ceremonie odbywają się w pierwszą, trzecią oraz piątą niedzielę miesiąca, a także w dni świąteczne, co stanowi doskonałą okazję do zgromadzenia lokalnej społeczności.

W Wydminach z kolei, wierni gromadzą się w kaplicy umiejscowionej w budynku przy ul. Grunwaldzkiej 56, gdzie nabożeństwa zaplanowane są na każdą drugą i czwartą niedzielę miesiąca oraz podczas Świąt.

Oprócz regularnych nabożeństw, wspólnota giżycka posiada również stację diakonijną. W jej ramach dostępna jest wypożyczalnia sprzętu rehabilitacyjnego, co jest szczególnie istotne dla osób potrzebujących wsparcia. Dodatkowo, w kościele odbywa się cyklicznie Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej, który przyciąga melomanów z różnych regionów. Parafia angażuje się także w działalność wynajmu pokoi gościnnych, oferując komfortowe zakwaterowanie dla gości.

---

Oceń: Parafia Ewangelicko-Augsburska w Giżycku

---